Ernest Heminway (1899-1961): Ο Κουβανός Νομπελίστας

 Ο «πάπα» στη βεράντα του στη Φίνκα Βιχία (1947)

Μπορείς να τους πεις ότι ζεις στην Κούβα γιατί… εκεί τα δροσερά πρωινά, δουλεύεις πολύ καλύτερα απ’ ότι έχεις δουλέψει ποτέ οπουδήποτε αλλού στον κόσμο!

Έρνεστ Χέμινγουεϊ, Ο Μεγάλος Γαλάζιος Ποταμός

Ο Έρνεστ Μίλλερ Χέμινγουεϊ (1899 – 1961) άρχισε να επισκέπτεται συστηματικά την Κούβα από τις αρχές της δεκαετίας του ’30. Για το ετήσιο ψάρεμα ξιφία στα γαλάζια νερά του Γκολφ Στριμ, αλλά και για τα πολλά άλλα θέλγητρα του νησιού. Ο «πάπα» όπως τον αποκαλούσαν οι φίλοι του, εκτός από διάσημος συγγραφέας και δημοσιογράφος, ήταν και γνωστός μπον βιβέρ και εραστής της περιπέτειας, με κίνδυνο να το πληρώσει ακριβά πολλές φορές.

Επιστρέφοντας το 1939 από δημοσιογραφική αποστολή στην κόλαση του Ισπανικού Εμφυλίου, όπου σύμφωνα με κάποιες πηγές δεν περιορίστηκε στο ρόλο του ανταποκριτή αλλά τάχθηκε στο πλευρό των Δημοκρατικών με περισσότερο ενεργό τρόπο, αγόρασε έκταση γης σε απόσταση 12 μίλια από την Αβάνα και έχτισε τη Φίνκα Βιχία, την εξοχική του κατοικία όπου έζησε το μεγαλύτερο μέρος από τα επόμενα 20 χρόνια.

Εκεί έγραψε μερικά από τα αριστουργήματά του, όπως Ο Γέρος και η Θάλασσα, Νησιά της Καραϊβικής, Για ποιον Χτυπά η Καμπάνα κ.α. Τιμήθηκε με βραβείο Πούλιτζερ το 1953 και Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1954. Σε μια από τις πρώτες δημόσιες δηλώσεις τους μετά την ανακοίνωση της απονομής του Νόμπελ είπε:

Είμαι πολύ ευτυχής που είμαι ο πρώτος Κουβανός που κερδίζει αυτό το βραβείο!

Το 1959, μετά το θρίαμβο της Επανάστασης των μπαρμπούδος (γενειοφόρων ανταρτών) του Φιντέλ και του Τσε, οι περισσότεροι βορειοαμερικανοί πολίτες εγκατέλειψαν το νησί και τις περιουσίες τους. Ο Χέμινγουεϊ παρέμεινε μέχρι το 1960 όταν λόγοι υγείας επέβαλαν την επιστροφή του στις ΗΠΑ. Το FBI του είχε ανοίξει φάκελο και τον παρακολουθούσε από την εποχή της Ισπανίας, ο διευθυντής ιδιαίτερα της υπηρεσίας, ο πολύς Τζ. Έντγκαρ Χούβερ, προσπαθούσε απεγνωσμένα να του προσάψει το “στίγμα” του κομμουνιστή, όπως και σε πολλές ακόμα προσωπικότες του προοδευτικού χώρου. 

Ο ίδιος ο Χέμινγουεϊ το αρνούνταν, εκφράζοντας απλά την αγάπη του για το λαό της Κούβας. Ανεπίσημα τουλάχιστο θεωρείται ότι στήριζε την Επανάσταση. Με το Φιντέλ Κάστρο συναντήθηκε ελάχιστες φορές, αλλά η αμοιβαία εκτίμηση των δύο ανδρών ήταν έκδηλη.

Bar Floridita

Μετά το θάνατό του, η χήρα του Μέρι Χέμινγουεϊ δώρισε στον κουβανικό λαό τη Φίνκα Βιχία, η οποία μετατράπηκε σε μουσείο. Επιπλέον, φτιάχτηκε μνημείο προς τιμήν του Έρνεστ Χέμινγουεϊ στο Κοχίμαρ, ενώ φωτογραφίες του κοσμούν μπαρ, καταστήματα και κατοικίες Κουβανών, υστερώντας σε συχνότητα ίσως μόνο από φωτογραφίες του Φιντέλ και του Τσε. Στο μπαρ “Φλοριδίτα”, όπου ήταν τακτικός θαμώνας, έχουν δεσμεύσει προς τιμήν του τη θέση που συνήθιζε να κάθεται, κάτω από μια προτομή του. 

Μνημείο Ernest Heminway στο Cojimar

Το 2002 υπογράφηκε συμφωνία συνεργασίας ανάμεσα σε υπηρεσίες πολιτισμού της Κούβας και των ΗΠΑ για τη διάσωση του ιστορικού αρχείου του Έρνεστ Χέμινγουεϊ, παρουσία μελών της οικογένειάς του, μελετητών του έργου του και πολιτικών.

Ο βουλευτής Τζιμ Μακ Γκόβερν, που ηγείται της προσπάθειας αποκατάστασης των διπλωματικών και οικονομικών σχέσεων των δύο χωρών δήλωσε:

Ανέφερα ότι μοιραζόμαστε όλοι την αγάπη για τον Έρνεστ Χέμινγουεϊ. Εγώ όμως, έχω και άλλο ένα πάθος. Πιστεύω ότι ο κουβανικός και ο αμερικανικός λαός έχουν μείνει μακριά ο ένας από τον άλλο εδώ και υπερβολικά πολύ καιρό εξαιτίας της πολιτικής, της προπαγάνδας και της δυσπιστίας. Έχω τη φιλοδοξία να να καταρρίψω αυτά τα περιττά τείχη και να χτίσω μια νέα σχέση που να βασίζεται στην επικοινωνία, τις ανταλλαγές, την εμπιστοσύνη και τον αμοιβαίο σεβασμό.

Ο Φιντέλ Κάστρο, ξεκίνησε τη σύντομη – για τα δεδομένα του – ομιλία λέγοντας:

Νιώθω την υποχρέωση να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου στον Χέμινγουεϊ για πολλούς λόγους. Πρώτον, γιατί ένας μεγάλος συγγραφέας μας τίμησε με την επιλογή του να ζήσει στη χώρα μας και να γράψει μερικά από τα σημαντικότερα έργα του εδώ. Αισθάνομαι επίσης ευγνώμων σε εκείνον για τη μεγάλη ευχαρίστηση που ένιωσα διαβάζοντας τα βιβλία του. Ένας από τους μεγαλύτερους συγγραφείς όλων των εποχών.

Τελειώνοντας και δείχνοντας τη Φίνκα Βιχία:

Νομίζω πως θα ήμασταν βάρβαροι αν δεν αναγνωρίζαμε τη σημασία της διατήρησης αυτού του μέρους. Δεν αξίζουμε την αναγνώριση. Συμπεριφερθήκαμε απλώς πολιτισμένα.

Πηγή: Κελαηδίσματα

Papa: Hemingway in Cuba - Ο Χέμινγουεϊ επιστρέφει στην Κούβα

Ο Έρνεστ Χέμινγουεϊ έφυγε από την Κούβα λίγο μετά το θρίαμβο της Επανάστασης και στην αρχή του οικονομικού αποκλεισμού των ΗΠΑ στο νησί.  Σχεδόν 60 χρόνια μετά, ο συγγραφέας του Ο γέρος και η Θάλασσα επιστρέφει στο νησί χάρη στη μαγεία του σινεμά, με το πρώτη χολιγουντιανή ταινία μεγάλου μήκους που γυρίζεται στην Κούβα μετά το 1959.

Πρόκειται για την ταινία: Πάπα, ο Χέμινγουεϊ στην Κούβα, η οποία γυρίστηκε με την άδεια των κυβερνήσεων ΗΠΑ και Κούβας πριν την αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων ανάμεσα στις δύο χώρες.

«Ο Χέμινγουεϊ έφυγε όταν οι πόρτες έκλειναν και άφησε το αγαπημένο σπίτι του όπου έμεινε για πολλά, πολλά χρόνια για να επιστρέψει στις Ηνωμένες Πολιτείες και να πεθάνει 18 μήνες μετά. Σήμερα, ο Χέμινγουεϊ έχει επιστρέψει για να βοηθήσει να ανοίξουν οι πόρτες εκ νέου», είπε ο πρωταγωνιστής του έργου, Άντριαν Σπαρκς, σε μια πρόσφατη συνέντευξη.

Ο «Πάπα», όπως αποκαλούσαν με αγάπη τον Χέμινγουεϊ, έζησε στην Κούβα από το 1939 μέχρι το 1960. Έδωσε τέλος στη ζωή του στο Άινταχο το 1961, λίγα χρόνια αφού κέρδισε το Νόμπελ Λογοτεχνίας για κλασικά έργα όπως Αποχαιρετισμός στα Όπλα, Για ποιον χτυπά η καμπάνα και Ο Γέρος και η Θάλασσα. Κέρδισε επίσης το βραβείο Πούλιτζερ για το τελευταίο έργο, το οποίο έγραψε στην Κούβα.

Η ταινία που γυρίστηκε από τον Μπομπ Γιάρι έκανε ντεμπούτο στις αίθουσες την προηγούμενη Παρασκευή. Πρόκειται για αμερικανική, κουβανική και καναδική συμπαραγωγή βασισμένη στο αυτοβιογραφικό σενάριο του Ντεν Μπαρτ Πετιτκλέρκ, ο οποίος πέθανε το 2006. Παρουσιάζει τον Πετιτκλέρκ ως το νεαρό δημοσιογράφο Εντ Μάιερς, ενσαρκωμένο από τον Τζιοβάνι Ρίμπισι, ο οποίος γνωρίζει τον Χέμινγουεϊ στα τέλη της δεκαετίας του ’50 και γίνονται φίλοι. Παίζουν ακόμα οι Τζοέλι Ρίτσαρντσον, Μίνκα Κέλι και Τζέιμς Ρέμαρ. 

Μετά από πολλές επισκέψεις στο σπίτι του, ο Μάιερς γνωρίζει το μεγαλείο του ήρωα του, την αμοιβαία αγάπη για την Κούβα και το λαό της, και τα προβλήματα που τον βασανίζουν.

«Έχουν γίνει πολλές ταινίες για τον Χέμινγουεϊ. Αυτή είναι η πρώτη που προσεγγίζει αυτή την περίοδο της ζωής του», είπε ο Σπαρκς, ο οποίος μοιάζει φυσιογνωμικά καταπληκτικά με τον Χέμινγουεϊ.

Η ταινία εστιάζει στο σπίτι του συγγραφέα, τη Finca Vigía, αλλά δείχνει και άλλες τοποθεσίες της Κούβας, όπως το μπαρ Φλοριδίτα, όπου ο Χέμινγουεϊ έπινε νταϊκιρί σε μεγάλες ποσότητες, και το ξενοδοχείο Ambos Mundos (Δύο Κόσμοι), όπου έζησε προσωρινά.

Το γύρισμα έγινε μέσα σε 9 ημέρες το 2013 και μεταξύ Απριλίου και Μαΐου 2014, σύμφωνα με τον Γιάρι. Το Δεκέμβριο του 2014, ο πρόεδρος Μπάρακ Ομπάμα ανήγγειλε ότι Κούβα και Ηνωμένες Πολιτείες θα άρχιζαν τη διαπραγμάτευση της αποκατάστασης των διπλωματικών τους σχέσεων.

Είναι η πρώτη ταινία μεγάλου μήκους που γυρίζεται στο νησί με σκηνοθέτη και ηθοποιούς από τις Ηνωμένες Πολιτείες, αν και προηγουμένως άλλες παραγωγές από τη Βόρεια Αμερική είχαν γυριστεί στην Κούβα, όπως το ντοκιμαντέρ του 1999 Buena Vista Social Club, σε σκηνοθεσία του γερμανού Βιμ Βέντερς.

Ο Γιάρι, παραγωγός του τιμημένου με Όσκαρ Crash, είπε ότι το πιο δύσκολο στην υλοποίηση της ταινίας δεν ήταν η χρηματοδότηση (κόστισε λιγότερο από 3 εκατομμύρια δολάρια) ούτε οι ελλείψεις σε τεχνικά κλιμάκια, αλλά η παραχώρηση αδειών από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Τελικά ο «Πάπα» κατάφερε να πάρει τις απαιτούμενες άδειες ως δραματική ταινία βασισμένη σε πραγματικά περιστατικά. Βοήθησαν επίσης οι δημοκρατικές γερουσιάστριες της Καλιφόρνιας Ντάιαν Φάινσταϊν και Μπάρμπαρα Μπόξερ. Η ταινία έγινε χωρίς κάποια εταιρία ως εγγυητή, όπως απαιτείται σε ανεξάρτητες παραγωγές, καθώς καμία εταιρία δεν είχε εμπειρία με την Κούβα.

Η κουβανική κυβέρνηση συνεργάστηκε στην παραγωγή και επέτρεψε τη χρήση της Finca Vigía, του σπιτιού του Χέμινγουεϊ που σήμερα είναι μουσείο και μπορεί να το δει κανείς μόνο από τα παράθυρα, 16 χιλιόμετρα ΝΑ της Αβάνας. Η Κούβα δάνεισε επίσης μια από τις γραφομηχανές που χρησιμοποίησε ο συγγραφέας και επέτρεψε τη συνεργασία του Κουβανικού Ινστιτούτου Κινηματογραφικής Τέχνης και Βιομηχανίας (ICAIC), που βοήθησε με τα σκηνικά, τα κοστούμια και ντόπιους ηθοποιούς.

Μετά τον «Πάπα», που παρουσιάστηκε τον προηγούμενο Δεκέμβριο στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αβάνας, παραγωγές ταινιών όπως Fast and Furious και House of Lies, έχουν ζητήσει άδεια για να γυριστούν ή έχουν γυριστεί στην Κούβα.

 Πηγή άρθρου: Cubadebate

Φωτό και trailer ταινίας: IMDB

Νέα κουβανική ιστοσελίδα για τον Έρνεστ Χέμινγουεϊ

Μια νέα διαδιακτυακή εφαρμογή για τον Έρνεστ Χέμινγουεϊ θα παρουσιαστεί κατά τη διάρκεια της 14ης Διεθνούς Συνδιάσκεψης που θα διεξαχθεί μεταξύ 20 και 23 Ιουνίου στην Αβάνα και είναι αφιερωμένη στον εξέχοντα αμερικανό συγγραφέα, σύμφωνα με τους διοργανωτές.

Η πρόεδρος της οργανωτικής επιτροπής της εκδήλωσης, Άντα Ρόσα Αλφόνσο, ενημέρωσε ότι το δίγλωσσο δίκτυο συνεργασίας με τίτλο «Ημερολόγιο της Ζωής του Έρνεστ Χέμινγουεϊ» θα αποτελέσει μια βάση δεδομένων μέρα προς μέρα της ζωής του συγγραφέα και θα καλύψει τις αντιφάσεις και τα κενά που υπάρχουν στις βιογραφίες του. Η Αλφόνσο διευκρίνισε ακόμα ότι η ιστοσελίδα θα είναι διαθέσιμη από τις 20 Ιουνίου, ημέρα που ξεκινά η συνδιάσκεψη, και αποσκοπεί να συνθέσει αυτό το εικονικό ημερολόγιο της ζωής του συγγραφέα με συνεισφορές αναγνωρίσιμων συνεργατών και λεπτομέρειες, η προέλευση των οποίων θα δισταυρωθεί από ειδικούς έτσι ώστε να διορθωθούν τα λάθη στα αρχεία.